café de moriaan – J’ADOUBE

Tata Steel Chess Tournament 2023

De wedstrijdleiding pleegt overleg hoe de varkentjes te wassen. Jeroen van den Berg gelooft het allemaal wel. Hij heeft het goed voor mekaar. De man links op de eerste foto is hoofdarbiter Pavel Votruba, een man naar mijn hart. Van die heeft niemand last. Geen wanklank gehoord. Maar die ander… Niet goed geluisterd waarschijnlijk. Hij kon het niet laten om mij steeds weer op te zoeken. Omdat ik foto’s maakte. De eerste keer was op de tribune, de tweede keer was mijn perskaart niet goed zichtbaar, de derde keer droeg ik ‘m verkeerd om en de vierde keer was midden in de zaal tussen de tienkampers halverwege de middag. Wat deed hij daar? Ik had geen vestje om. Only the first seven minutes, fluisterde hij. Ik hakkelde ja maar… I don’t care he said. Waarbij hij met zijn hoofd schudde en met zijn vinger zwaaide. Dat betekende twee keer nee. Toen ben ik god zij geloofd en geprezen (ik mag niet vloeken) toch maar weer zo’n achterlijk vestje gaan halen bij de receptie. Ik kreeg nummer 76. Nou dat is ook toevallig, zei ik stomverbaasd, precies goed. Je bent laat, zei de receptioniste, breng je ’t wel weer terug?

Elke dag was er een fotomoment voor de fotografen. Zeven minuten duurt zo’n moment. In de Johan Cruijff Arena was er een extra moment langs het veld. Dat duurde wat langer. Maar op het gras mocht je niet komen. En al helemaal niet met je gewone schoenen aan, zo van de straat. Maar Sjaak Swart kon het weer niet laten en Wesley So liep met hem mee. Weet Wesley veel. Er was al iemand onderweg om verder onheil te voorkomen. Mijn fotomoment is een ander en gestolen. Mocht niet zei de wedstrijdleider. Nee nou weet ik het wel, zei ik, maar ik doe het toch.

Toeschouwers waren er dit jaar in alle soorten en maten en vooral heel heel veel. Hoera, on line opgeven en nog gratis ook. Je bent toch zeker een dief van je portemonnee als je dat niet doet? In de bus maakte ik opnieuw kennis met Bart Romijn, die ik in 2019 al een keer ontmoet had. Hij wist het nog. Hij kwam uit Haren, met de trein, en had er zin in. Vooral in de consumpties, die waren heel niet duur, vond hij, daarvoor hoefde je echt niet thuis te blijven. Hij liet mij een foto zien, waar we allebei opstonden, opdat ik niet dacht dat hij maar wat kletste. In het weekend kwam hij niet, want dan liep hij met een vlag. Grensrechter, raadde ik? Ja, zei hij, als ik je dadelijk nog zie, drinken we wat in het café. Toch jammer van die vlag, zei ik, want in het weekend is het hier pas echt…lekker druk.

Gelukkig geldt er nog geen dresscode. Misschien iets voor een volgende keer? De toeschouwers hebben meer te bieden dan de schakers. Maar heel veel uitschieters zijn er niet. Ik beperk me tot twee voorbeelden. Links is een toeschouwer, rechts een schaker. Wit en zwart.

De koffie in de zaal en het bier in het café zijn al even aan de orde geweest. Als ik op de fiets was, at ik een gevulde koek voor ik terugreed. En als ik met de bus was, dronk ik een biertje voor ik terugreed. In het café demonstreerde Thomas Broek (hij won zijn vierkamp) welke vorderingen hij maakte. Kijk zei hij, moet je opletten. Ik zag het meteen. Met twee handen! Ja, zei hij, het is nog geen groot wonder, maar wel een klein.

Tata Steel Chess Tournament 2019 tienkampen

Ondanks overweldigende steun redde Klaas Veldhuysen het niet …

Willem-Dirk oude piraat, ik vind dat niet kunnen

De Wijker Toren speelt oost west thuis best

De Wijker Toren 1 en 2 uit of thuis: dat scheelt een kwaliteit. Na de misstap in het Westland en het debacle aan de Amstel herpakten de teams zich in een zonovergoten Wijk aan Zee met overwinningen op LSG 2 en Santpoort 2.

De supporters beginnen er in te geloven. Ik telde er wel acht, maar ik miste Stefan Jorritsma en Cas Kok achter de stukken. Zij werden in het tweede vervangen door Camile Hol en Berend van Maassen, die dus zijn eerste invalbeurt te pakken heeft. Beiden scoorden een degelijke remise, evenals Paul Spruit, die daar wel weer erg lang over deed. Arjan Wijnberg, Nico Kok, Dragan Skrobic en Wim Rakhorst wonnen hun partij. Alleen Peter Uylings verloor, van een man die ik ken uit de oertijd van mijn eigen schaakleven.

Vijftig jaar geleden speelden Jan Theodoor Burggraaf en ik de finale van een bekertoernooi in de Amsterdamse Kantoor Schaakbond. Hij won na twee remises de derde beslissende partij. Veertig jaar later kwam ik hem nog een keer tegen, bij het HSG open in Hilversum. Ik verloor opnieuw. Tsja…

Nu zat hij in Wijk aan Zee als oude krijger aan het bord. Peter U kwam er niet aan te pas. Maar, zoals ik hierboven heb uitgelegd, is dat geen schande

Het eerste had meer moeite. Om vier uur dachten Bram en ik zelfs dat er misschien niet meer in zat dan een gelijk spelletje.

Rick Duijker zat er als een zieke kip bij en verloor. Bart-Piet Mulder zag er na zijn partij ook niet goed uit. Ook hij had dus verloren. Wij moeten het, wegens onvoldoende schaakinzicht, van de lichaamstaal van de schakers hebben en meestal klopt dat wel. Alleen bij Hing Ting Lai gaan we voortdurend de mist in. Dan kijken we toch weer eigenwijs op zijn bord en dan denken we: een knappe jongen die daar nog wat van maakt. Even later heeft hij dan gewonnen.

En Sjoerd Plukkel laat helemaal nooit wat blijken, maar daar weten we het van: hij schuift ze er geruisloos af. Toch stond het daarmee niet meer dan gelijk.

Ondertussen probeerde Bastiaan Veltkamp er in het café achter te komen waarom hij niet gewonnen had. En inderdaad, als je deze stelling ziet …
Bastiaan won met h5-h6 Lg7-f8 Pg4-f6+ Kg8-h8 Pf6xd7 de kwaliteit, maar niet meer dan dat. Volgens ons kiebitzers had hij in het vervolg gewoon zijn andere paard er bij moeten halen (Pb3-d2-e4) en het schaakje op c5 moeten accepteren.

Gelukkig won Richard Schelvis overtuigend zijn partij. Was dat genoeg? Jimmy van Zutphen had het al een hele tijd moeilijk en de stelling van Thomas Broek zag er ook niet uit. Geen touw aan vast te knopen. Maar net toen we dachten: dat gaat fout, kwam Jimmy met de oplossing.

De hele tijd had hij al zitten timmeren op de f-lijn (het had hem twee pionnen gekost) maar toen zijn tegenstander kort na de tijdcontrole onvoorzichtig met zijn paard een derde pion snoepte, in plaats van met het beestje op f4 al het geweld een halt toe te roepen, was hij er als de kippen bij.
44. Pd5xc7?! Pf3xh2! Nu zou Dd3 en zelfs Dd6 de zaak nog gered hebben en nog instructiever is 45. Te8! maar de ongelukkige deed 45. Pc7-e6? waarna Jimmy met 45… Ph2-g4 46. Dd1-d5 Df5-b1+ 47.Kh1-g2 Pg4xe3+ 48. f2xe3 Db1-f1+ het winnende punt scoorde. Hoera!

En om het nog mooier te maken was de tegenstander van Thomas Broek al te slim en trapte hij in een eigen val, toen hij dacht met een ingewikkelde combinatie een eindspel van twee lichte stukken tegen een toren te bereiken, maar in plaats daarvan in een verloren lopereindspel terecht kwam.

De sponsor kan tevreden zijn.

The Good Times Are Killing Me

Weer twee muntjes gekregen. Ik vergeet ze in te wisselen. De voorraad groeit. Er komt een moment dat ze schaars worden. Dan sla ik mijn slag. Nu nog niet. Er zijn er nog genoeg. Op de wedstrijdtafels lagen ze soms ook nog. Als een speler verloren had en snel naar huis moest omdat zijn vrouw jarig was of iets te voorbarig had opgegeven en op zoek was naar de dichtstbijzijnde onbewaakte spoorwegovergang. Bijvoorbeeld. Maar die durfde ik niet te pakken. Want al dat goede nieuws beangstigt mij.

***

De Wijker Toren 1 kreeg een buurtoren op bezoek: De Waagtoren 1 uit Alkmaar. Dat heeft in veel opzichten zijn zaakjes beter voor elkaar dan onze Beverwijkse. Hun website is vernieuwd en wordt bovendien onderhouden en alle teams hebben een non-playing captain, voor het eerste is dat Jan Poland, die in de Moriaan naast de tafel van de wedstrijdleider Aart Strik een eigen bureau had ingericht.

Jan Poland, teamcaptain van De Waagtoren 1

Hij kon echter niet verhinderen dat zijn team een onbarmhartige nederlaag te slikken kreeg. Met 6-2 was De Wijker Toren 1 De Waagtoren 1 de baas. Die dingen gebeuren zou Waagtorens vroegere topspeler Frank van Tellingen zeggen, zoals ook Richard Schelvis het zich niet moest aantrekken dat hij van hun huidige topspeler Danny de Ruiter verloor. Het was het zout in onze enige wond, want op de overige borden vierde De Wijker Toren feest.

Frank Agter-Bart Piet Mulder, na 20.Pd5-c3

Wit was te gulzig geweest. Twee pionnen had hij gesnoept, de eerste vrijwillig op a5, de tweede gedwongen op b5. Nu vertrouwde hij op 20… Lb3 Ld5+. Maar er volgde 20. … f4-f3! 21. e2xf3 (21.Lxf3 Txf3) Le6-b3 en hij kon opgeven.

Jimmy van Zutphen-Peter Hoekstra, na 25.Tf5-g5

Zwart was naïef. Wit ging toch wel slaan op g7, dus 25. … Kg8-h8 was zinloos. Hij had de zet Dxa2 moeten doen in plaats van die achter de hand te houden. Wit kan dan niet op g7 slaan omdat de toren op b1 hangt. En na Tb1-b7 keert de zwarte dame op e6 terug in de verdediging. Nu verloor hij kansloos na 26. Tg5xg7 Kh8xg7 27. Dd1-g4+ Kg7-h8 28. Dg4xd7 Dc4xa2 29. Tb1-b7 Da2-e2 30. Lh2-g3 (niet onbelangrijk, dat had Jimmy goed gezien, hij had ook nog met Lf4 voor mat kunnen gaan) De2xe3 31. Kg1-h2 De3-g5 32. Dd7xf7 Dg5-g6 33. Df7-d5 Dg6-e6 34. Dd5xc5

Wie zal het de witspeler euvel duiden dat hij hier door de knieën ging. Hij stond onder grote druk. Toch is de zet 19. g4-g5 niet goed te begrijpen. Na 19. … h6xg5 kan hij onmogelijk terugslaan, want dan volgt Le5 en met een open f-lijn is dat niet fijn. Hij probeert het dus met 20. Le3xd4 Pc6xd4 21. Pb5xd4 c5xd4 22. Tf1-f3 maar Cas loopt nu dwars door de witte stelling heen: 22. … g5-g4 23. Tf3-f1 g4-g3 24. Tf1-f3 e6-e5 25. f4-f5 g6xf5 26. Pe2xg3 Lg7-h6 27. Dd2-e2 Lh6-e3+ 28. Kg1-f1 f5xe4 29. d3xe4 Dh4xg3 en opgegeven door wit.

Zwart had een heel vervelend pionnetje op d4 gezet. Het paard op c3 had zich al genoodzaakt gezien om terug te verhuizen naar b1. Maar de pion zal na b3-b4 verloren gaan. Daarom had zwart nu 15… d4-d3 moeten proberen. Misschien had hij zich dan gered.
In plaats daarvan speelde hij alles of niets: 15. … Dd8-e7 16. b3-b4 La6xe2 17. Dd1-b3 Pc6xb4 18. a3xb4 Lc5xb4 19. Tc1xc8 Te8xc8 20. Te1xe2 De7xe2 21. Db3xb4 Tc8-c2 en dit had Rick prima uitgerekend, er kan een paard tussen en na Pg4 slaat de loper op d4, waardoor de pion op f2 gedekt blijft.
Na 22. Pb1-d2 De2-d1+ 23. Lg2-f1 d4-d3 24. Kg1-g2 h7-h6 25. Lf1xd3 Tc2-c8 26. Lb2xf6 g7xf6 27. Db4-g4+ streek zwart de vlag.

Aart Strik houdt een oogje in het zeil bij Rick Duijker en Rob Konijn

Tijdnoodduel tussen Daan Geerke en Bastiaan Veltkamp

***

De Wijker Toren 2 ontving Caïssa-Eenhoorn 2 uit Hoorn. En dat was zo aardig om een paar presentjes uit te delen. De overwinning met 4½-3½ van De Wijker Toren was voornamelijk te danken respectievelijk te wijten aan de black-out die Abel Romkes van Caïssa-Eenhoorn kreeg in zijn partij met Arjan Wijnberg. De laatste had zich de hele partij op het nippertje staande kunnen houden. Voortdurend stond hij een of twee pionnetjes achter, maar nu stond het weer bijna gelijk.

Abel Romkes-Arjan Wijnberg na 26… Db2-e5

Zwart had, niet onbelangrijk, zojuist een witte pion op b2 gearresteerd, maar moest van daar benen maken om aan dameruil te ontkomen. Geinig was dat hij dat kon doen door quasi mat te dreigen en tegelijk het witte paard aan te vallen. Typisch Arjan. Zijn tegenstander schrok hier zo van dat hij opgaf. Hij zag er geen gat meer in. Zelfs de beste schakers hebben dus hun blinde vlekken. We wisten niet of we moesten lachen of ons beter even gedeisd houden. We kozen met Arjan voor het laatste, maar telden het punt.

En wat te denken van Stefan Jorritsma. Hij proefde eindelijk weer eens het zoet van de overwinning, maar vraag niet hoe.

Stefan Jorritsma-Fred Avis na 25. Db5xb5+

De partijen van Stefan zijn altijd leuk, maar lopen nog wel eens verkeerd af. Nu had hij geluk. Zwart produceerde de grafzet 25. … Te7-f7?? Wit was uit de problemen. Er volgde 26. f2xg3 f4xg3 27. Te1-e2 (ja nu de zwarte toren van de e-lijn weg was kon dat) en winst na nog een paar zetten.

***

Na afloop was de stemming opperbest. Er werd al weer gedroomd van een kampioenschap voor het eerste en behoud voor het tweede. Ik moet er niet aan denken.

•

The Good Times Are Killing Me
heeft niets met schaken te maken

maar is de titel van:
– een song van Modest Mouse
– een boek van Lynda Barry
– een film van John L’Écuyer
– een cartoon van The Crooked Gremlins
en nog veel meer

Tata Steel Chess Tournament 2017 tienkampen

De eerste dag

Frank Sluiter kan zijn geluk niet op. Maak je een foto, vraagt hij. Hij wint. Zijn tegenstander heeft de zetten voor hem opgeschreven. We spelen de partij na in het café, met een cola.

We gaan nog even door, zegt hij, kijken hoe het afloopt, jij hebt wit. Ik dank je feestelijk, zeg ik, de groeten.

De tweede dag

Niet in de speelzaal, maar in het café worden de mooiste combinaties uitgevoerd; alles gaat daar een stuk makkelijker.

De derde dag

Thomas Broek boekt in tienkamp 2D zijn derde overwinning op rij.

en Rameshbabu Praggnanandhaa komt uit India

… heeft de kleine man een roze koek besteld

en in het café zijn de paarden uitgespannen

De vierde dag

Paul Lieverst treft in 3D een tegenstander die wel wat voor remise voelt en het dus niet erg vindt dat de stelling dicht geschoven wordt. Paul weet daar doorgaans wel raad mee en ook nu slaat hij een flinke bres.

Zo, deze stelling gaat Paul dus winnen: Dg3 en kat in ’t bakkie. Maar wat fluistert hij nou? Dat zwart remise kan maken maar dan wel eerst zijn dame moet offeren? En dat hij zich dan op moet maken voor een toreneindspel, maar dat hij het nog wel even gaat proberen? Ik begrijp er geen hout van, maar knik begrijpend, want ik wil niet dom overkomen.

Verderop gekeken dan maar. Nou, leuk is anders. Gerard van Pinxteren speelt in 5K tegen Bas Roelen. Op twee borden lijkt het. Dat is twee keer niks. En waar haalt Bas nou opeens twee dames vandaan. Een met en een zonder pinnetje. Gerard kan opgeven.

En tot overmaat van ramp komt Paul melden dat hij remise heeft aangeboden. Het staat helemaal niet zo best meer, zegt hij. Dat klopt. Ik kan mijn ogen niet geloven. Paul is een tovenaar, maar soms ook niet. Hij zit er niet mee en gaat lekker snelschaken bij Excelsior.

Gelukkig is Thomas Broek er nog. Die heeft weer een wonderbaarlijke partij achter de rug. Een combinatie van een cakewalk en een achtbaan. Ogen dicht en riemen vast. Gisteren had er nog iemand in het café gekscherend gezegd: Thomas, die heb ik nog nooit een risico zien nemen. Dat heeft hij dus niet op zich laten zitten.

Waar het zwarte paard vandaan komt weet ik niet zeker, Thomas heeft in zijn hand als ik bij zijn bord aankom. Hij slaat er de pion op f3 mee. Het is de slotact van een wilde partij en wit drinkt de gifbeker moedig leeg (Pxf3 Pd6 Pe1+ Pxb7 Tg1 mat).

•

De vijfde dag

Als Erik Schoehuijs verliest zegt hij: ik heb er weer een heleboel van geleerd. Dat is mooi. Zo wordt hij een beter schaker. Maar nu overdrijft hij toch een beetje. In vijf ronden vier keer verliezen, zoveel leerstof ineens kan een mens niet aan. En het is ook niet leuk voor de anderen. Er is geen eer meer te behalen. De man die in de eerste ronde slechts een half punt tegen hem scoorde, zien we elke dag een beetje bleker worden. Hij heeft zichzelf ernstig tekort gedaan.
Maar hoe komt dat nou? Dit keer heeft hij een tafel aan het gangpad en ik sta er dus met mijn neus bovenop. Het is ongelooflijk hoeveel je aan de zijlijn ziet… als je het niet allemaal zelf hoeft te bedenken.

De zesde dag

Vanmorgen werd Nanny wakker, helemaal in de war. Ze had gedroomd dat alle schakers boos op mij waren. Om de stukjes die ik schreef. Ze hadden geroepen: Hier zijn wij niet van gediend. En Danny de Ruiter was de woordvoerder geweest en die had verklaard dat ik moest betalen voor die stukjes. Ik vroeg hoe ken jij Danny de Ruiter? Dat was dus uit de verhalen van Erik S. Ondertussen was ik behoorlijk in mijn sas met die gedroomde aandacht, maar Nanny zei: je moet er mee ophouden. Dus sloeg ik vandaag een rondje tienkamp over en reisde met de Masters mee naar de Philharmonie in Haarlem.

Daar zie ik in de grote zaal Fons Vermeulen, die er ook wat van kan. Al tijdens de openingstoespraak begint hij te sputteren, omdat de Mayor of Haarlem opeens de Major of Haarlem is. De Masters zitten er niet mee en gaan aan het werk

Een zaal verder zitten de commentatoren van dienst. Yasser Seirawan en Tex de Wit. Dat is instructief maar lang niet zo’n vrolijke boel als vroeger, getuige een verslagje van Nanny uit de tijd dat er nog een commentaartent op de Dorpsweide in Wijk aan Zee stond, waarin Lex Jongsma en Vlastimil Hort hun kunsten vertoonden:

Ik besloot even te gaan kijken wat er in de commentaartent te doen was. Tweehonderd man zaten ademloos te kijken naar een soort cabaretvoorstelling door twee heren. In de ene herkende de ik Lex Jongsma: “Dis is e riemarkebel moef, not so bed et ol”. De ander sprak met een zwaar Oost-Europees accent en banjerde met een kop koffie over het toneel “You are realllly wellll educated!” Af en toe, als ome Lex met de stukken op het demonstratiebord aan het schuiven was, stelde de ander de zaal een quizvraag. Wie kwam er altijd vijf minuten te laat vanwege de fotografen? Dat was kennelijk niet zo moeilijk en nog actueel ook op het ogenblik: Fisher, riepen er een paar uit de zaal. En dan was er nog de Joegoslaaf, een Serviër eigenlijk die ‘The Toiletplayer’ genoemd werd omdat hij stiekem een zakspelletje meenam op het toilet? “Er hat eine Zigeunerin geheiratet” schakelde de Tsjech over op het Duits. “Ich hab noch gegen ihm gespielt!” riep de heer Jongsma uit. Er golfde een lach door de zaal waardoor ik het antwoord niet verstaan heb. Maar vermakelijk was het wel.

Uit welke eeuw stamt dit fragment? Nu moet je mobieltje uitstaan en mag je alleen fluisteren, want we zijn: on air

Maar vrolijk als altijd zijn de kinderen die de rest van het gebouw voor hun rekening hebben genomen met hun schoolschaakkampioenschappen

De zevende dag

Johan Buis speelt in een hoekje van de zaal betonschaak. Hij wordt betrapt, maar kan er om lachen. Ook zijn buurman ziet, na even geschrokken te zijn, de humor er wel van in.

De koffiehoek van vijftien jaar geleden heet nu catering, maar de uitslagenwand is onveranderd.

De achtste dag

De laatste twee ronden van de tienkamp houd ik voor gezien. Erik is er gisteren al mee opgehouden. En het is weekend en dan is het mutjevol in de Moriaan. Daarom alleen nog een paar foto’s uit vorige ronden. Morgen volgt het restant.

De negende dag

Space 86 meldt zich bij de wedstrijdleiding

Zo, dat was het. Heel veel foto’s gemaakt, maar geen enkele zet gedaan. Dat moet de volgende keer maar weer eens andersom.

Tata Steel Chess Tournament 2016 (tienkamp)

Inschrijving

Morgen beginnen de tienkampen. Ik doe mee, voor de zoveelste keer. Mijn eerste zetten deed ik in 1974 in groep 7. Het jaar daarop mocht ik optreden in groep 3. Dat werd geen succes. Niet eens zozeer door het resultaat, maar meer omdat er door de gebruikelijke indelingsperikelen op het laatste moment slechts acht deelnemers waren in mijn groep. En dan hadden we in die tijd ook nog eens twee rustdagen, dus dat betekende vier dagen vrij. Waardeloos. Maar wel leuk was de internationale samenstelling van de groep. We hadden een Belg: Van Nevele, een Engelsman: Angel, een Zweed: Knutsson, drie Duitsers: Ehrich, Wissell en Nothnagel, en behalve ik nog één Nederlander: Van Loon. De namen heb ik niet verzonnen. Er is intussen veel veranderd. De buitenlanders laten een beetje verstek gaan en onvolledige groepen worden, desnoods nog op dag twee, samengesmeed tot één zwitserse groep. En de inschrijving gaat nu gestroomlijnd via het internet. Vroeger ging dat per briefkaart en soms werd er geloot. Dat waren spannende tijden, getuige een verslag uit die jaren:

Voor de echte schakers begint het toernooi zodra het is afgelopen: met wachten op de volgende editie. De tijd wordt gedood met zaken als eten en drinken, vakantie, een verjaardag, een feestje en nog maar eens vakantie, je moet toch wat, maar het stelt niet veel voor, het leven is zogezegd in zomerslaap. Pas in oktober gaat één oog open, gericht op de brievenbus. Het begint nu langzaam te gonzen op de schaakclub: heb je de inschrijvingskaart al gehad, wanneer zou die komen, snel insturen hoor, je doet toch ook mee?

Het was van het grootste belang, schakers spreken dan al gauw van levensbelang, dat de kaart, zodra die bij je in de bus viel, ingevuld werd en per kerende post terugbezorgd. Deelname was namelijk beperkt en wie het eerst kwam het eerst maalde, was de overtuiging. Eén keer deed ik met opzet niet mee. Het zou de laatste keer worden, dacht ik, en in plaats van schaken zou ik fotograferen. Het werd een aardige reportage, maar gelukkig niet van het laatste toernooi. En het knaagde, want schakers fotograferen, ach wat zal ik er van zeggen, het is steeds hetzelfde, nou ja, ze zitten in ieder geval stil. Het volgende jaar dus weer snel de kaart ingestuurd. Maar ik deed wederom niet mee, ik was uitgeloot. De wachttijd werd zodoende, door eigen toedoen en door het lot, uitgebreid tot drie jaar, dat is zo ongeveer de tijd waarin een schaker het schaken verleert en aan de drank raakt.
Maar voor het volgende toernooi was ik op tijd. Twee keer uitloten was uitgesloten, was beloofd. De postbode werd opgewacht, de kaart aan het begin van de straat uit zijn handen gegrist, ter plekke ingevuld en meteen in de brievenbus geworpen. Uitgeput viel ik thuis neer op de bank. Nanny zei, heb je er een postzegel opgedaan. P-p-postzegel? Dat was dus wel snel, maar niet goed. Ik wist het nu zeker, schaken was niet belangrijk, ik zou nooit meer meedoen. Een ellendige tijd volgde. Je hebt je toch wel opgegeven? Ja, nee, ik weet het eigenlijk niet. Het viel mee. Ik kreeg een uitnodiging en voegde me op de eerst dag van de tienkampen in de rij voor de inschrijving. Behendig sloeg ik me door alle controles heen, bedankte beleefd voor de snertmaaltijd en wilde net opgelucht naar de speelzaal ontkomen, toen een strenge meneer wedstrijdleider mij terugriep. Hij had nog een appeltje met mij te schillen, ik wist zeker wel waar het over ging. Ik keek onnozel en hij verduidelijkte: ik had mij ongefrankeerd opgegeven. Hij had een lijst voor zich, met namen van soortgelijke zondaars, ongeveer elf, zag ik in de gauwigheid, allemaal opgave zonder postzegel. Als iedereen dat deed, dan kon bruin het niet meer trekken. Dat snapte ik toch? Ik knikte zo begripvol mogelijk en stamelde dat het niet weer zou gebeuren. Goed dan, sprak hij ruimhartig, als je die 39 cent alsnog wilt betalen, dan mag je meedoen. Ik wist niet hoe snel ik mijn beurs moest leegschudden. Opgelucht bedankte ik hem, uitbundig, ik was nog nooit zo blij geweest.

•

Wat een geluk

vlag Wat een geluk! Ik had nog één seconde voor mijn veertigste zet. De paardvork die hij uitvoerde en die mij een kwaliteit zou gaan kosten, zag ik al niet meer. Ha-4-schaak! En indrukken. Kon nooit een seconde in beslag hebben genomen. Dacht ik. Allebei keken we naar de klok. Geen alarmbellen, sirenes of rood knipperende seinen. Ik haalde opgelucht adem, had er opeens weer 45 minuten bij. Hij deed ook zijn veertigste en stond op. Even later kwam wedstrijdleider Aart Strik langs. Hij keek naar de zwijgende klok. Ik rook onraad. Stond daar niet in een geniepig hoekje toch iets wat op een vlaggetje leek? Kon dat niet weg? Was er een claim? Moest ik gauw een zet doen? Ik zette mij schrap voor zijn oordeel, maar hij zei niets. Ik was door de mazen van het net geglipt. De partij werd remise. Mijn tegenstander nam het in de nabespreking sportief op. Het eerste gekregen halve puntje.

•

Uit vorm

De voorzitter van de Waagtoren Alex Albrecht zuchtte eens diep. Het wilde maar niet lukken. Eigenlijk was hij gewoon uit vorm. Hij bestuurde een bruisende vereniging. Soms te bruisend. Het was bijna een dagtaak om de boel een beetje in het gareel te houden. En hij had al een tijdje geen schaakpartij meer gewonnen. Toch was ik op mijn hoede. Ze hadden mij gewaarschuwd. Niet in zijn openingen meegaan, want daar wist hij alles van. Zo gezegd zo gedaan. Met een idioot pionoffer haalde ik hem uit zijn spel. Hij was even de draad kwijt. Ik trouwens ook. Halverwege de partij kon ik mijn pion terugwinnen. Ik keek wel uit. Dat was dus niet zo slim. Maar met een goed geplaatst remiseaanbod redde ik de zaak.

24. … Lf3-e4
Niet de beste zet. Het was verstandiger geweest om met c5-c4 de stelling dicht te schuiven. Nu zou ik het nog knap lastig hebben gekregen bleek in de nabeschouwing. Maar de zet en het bijgevoegde vredesvoorstel miste zijn uitwerking niet en zo kwam ik voor de tweede keer goed weg.

•

Blunders

Er zijn dit jaar wél buitenlanders. Vanuit alle windstreken: Afrika, Australië, Syrië natuurlijk, en een hele groep Zuid-Koreanen. Vandaag mocht ik het opnemen tegen een man met de prachtige naam Matthew Temisaren Johnson. Hij is in 1999 vanuit de Soedan in Nederland aangekomen toen hij zestien jaar oud was. Oorspronkelijk kwam hij uit Nigeria en zo staat het ook op zijn identiteitskaart: burger van Nigeria. Nu reist hij heen en weer tussen Nijverdal, waar hij woont, en Wijk aan Zee. En hij kan schaken niet te kort. Kijk, dat zijn mannen. Daar kan ik niet tegen op.

Het plan was h2-h4, maar ik deed eerst nog even Lc3-d2?? Dit mogen we gerust een blunder noemen. En niet zo’n kleintje ook. Het “aangevallen” paard ging als een dolle te keer en mijn tegenstander ging een vroege trein halen.

Stijlvoller, maar niet minder erg, was de blunder die clubgenoot Berend van Maassen produceerde toen hij opgaf in de volgende stelling:

Ach, zei zijn tegenstander, dat komt goed uit, want ik wist echt niet hoe het verder moest na loper slaat toren.

Ja kijk als het zó gaat, dan hoeft het voor ons niet meer.

•

Met de Franse slag

Mijn tegenstander opende verrassend met e4. Die kreeg dus een Franse partij voor zijn kiezen. Had hij kennis genomen van “Fort Knox“? Voor de zekerheid maar voor klassiek gekozen dit keer. Na 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6 schoof hij door. We speelden de bekende zetten met een vroeg f7-f6, recept Marcel Duin. En toen stond het zo:
Hij was kennelijk uit zijn openingsboek, want hij sloeg op c5. En dat had hij op dit moment beter niet kunnen doen: 11. d4xc5? Pf6-g4! Nog geen man overboord, als hij nu maar Ld4 had gedaan. Er volgde echter slordig 12. Dd1-d2?? en toen had hij na 12. … Pg4xe3 13. Dd2xe3 d5-d4 op kunnen geven, zoals hij later terecht opmerkte. Dat was dus een makkelijk verdiend puntje.

Het echte vuurwerk had plaats bij het treffen tussen Alex Albrecht en Gabri van de Schootbrugge. In een spectaculaire partij ging Albrecht door zijn vlag, maar beiden misten een hele rits zetten in hun notatieboekje. Dat werd dus reconstrueren met de wedstrijdleider erbij. Maar wat ze ook probeerden, er was met geen mogelijkheid meer een logisch geheel van te maken. In vriendschappelijk overleg werd toen, voordat jan en alleman zich er mee ging bemoeien, tot remise besloten.

•

Oude rot

Verloren van een oude rot in het vak Theo de Vries. Dat kan gebeuren. De Catalaan die ik speelde bleek veel te moeilijk voor mij en hij wist er wel raad mee.

de vries De compensatie die ik dacht te krijgen voor de geofferde pion op c4 is ver te zoeken. Ik had nu 16. e4-e5 Pf6-d5 17.Pd2-e4 Dc8-b8 18.Lf4-d2 moeten doen. Zwart komt dan moeilijk los. In plaats daarvan deed ik 16. Lg2-h3? Dit verhinderde wel 16. … e6-e5, maar niet 16. … c6-c5! en zo kon ik dus al spoedig een rondje door de zaal gaan maken:

2016 Wijk aan Zee - Tata Steel Chess Tournament [20160126-Pentax K01-20592] in de toptienkamp won Vladimir Dobrov van Anna Rudolf

2016 Wijk aan Zee - Tata Steel Chess Tournament [20160126-Pentax K01-20595] maar ook iets lager werd goed nagedacht

2016 Wijk aan Zee - Tata Steel Chess Tournament [20160126-Pentax K01-20596] en over belangstelling hadden we niks te klagen

•

Remise?!

De partij was scherp opgezet, daar lag het niet aan. Maar toen wisten we het niet meer. Wit speelde 14. Pc3-e4 waar e5xf6 misschien stellingvoordeel had opgeleverd. Zwart koos met 14. … Lc5-e7 de veilige weg in plaats van met Lb7xe4 nog iets te wagen. En zo werd het na 15. Dc2-e2 Pf6xe4 16. Lg5xe7 Dd8xe7 17. Ld3xe4 Lb7xe4 18. De2xe4 0-0 en nog wat zetten toch nog remise.
Op naar het café voor de Skuumkoppe. En de nabeschouwing, maar ook die konden we geen van beiden winnen.

Terug in de speelzaal eerst een foto gemaakt…

…en toen even gekeken bij Berend van Maassen:

van maassen Die ging dus winnen. Eerst e5-e6+ en dan Ta1-f1 of andersom, daar wil ik vanaf zijn. Door naar het bord van Sjoerd Plukkel, een andere held. Ach, die ging verliezen. Terug dus naar het café voor een laatste rondje om het af te leren. Ik was niet de enige.

Theo de Vries, Dirk Kruiper en Johan Buis zitten ook niet op een droogje…

(Thuis las ik dat Berend toch weer remise had gespeeld. Je kan hem ook geen ogenblik alleen laten)

•

The Man with the Blue Guitar

Weer verloren. Van Gabri van de Schootbrugge. Gabri speelt schaak en gitaar. En ik zit maar wat te dromen, heb de rustdag nog in mijn hoofd. Ik schrik even van Ton Sijbrands, die de gong slaat, maar dommel al gauw weer in. En van wie zijn al die rare krabbels? Helemaal gestoord. Nog twee partijtjes en dan gaan we maar weer wat nuttigs doen. De schuur opruimen of zo. Want hier wordt een mens niet beter van.

•

Inguh Kim

Inguh Kim komt uit Seoel, de hoofdstad van Zuid-Korea. Hij heeft samen met Changoon Kim (hier ook aanwezig), gespeeld op de olympiade van 2014 in Tromsö (Noorwegen). Zij proberen zich nu te plaatsen voor de volgende olympiade in Bakoe (Azerbeidzjan).

Naast deze twee Kimmen geven nog zeven andere Zuid-Koreanen acte de présence in Wijk aan Zee: Chanhee Park, Garam You, Doheyeon Yun, Geonha Yun, Yoonseo Jung, Jaebeen Ha en Jihuyun Oh. Changoon Kim is de waterdrager van het stel. Hij zet elke dag bij alle anderen twee flessen mineraalwater neer. Tenminste de eerste ronden. Maar ze krijgen het niet op, dus nu is het er nog maar één. Zelf behelpt hij zich met anderhalve liter sinaasappelsap.

Inguh Kim is CM (kandidaat meester), tenminste dat staat op zijn kaartje. Hij wil grootmeester worden. Hij informeert bij mij of leeftijd een rol speelt. Dat denk ik wel, antwoord ik voorzichtig. Maar dan komt hij met een ingewikkelde tegenwerping. Hij verbaast zich over het feit dat er hier zoveel ouderen (dan hij) meedoen en nog veel gekker: hij heeft er een keertje van verloren. Dat moet dan Theo de Vries zijn geweest, opper ik, die zit in onze groep. Ja, zegt hij, maar dat betekent dat leeftijd er helemaal niet zoveel toe doet. Dat zullen we dan nog wel eens zien, zeg ik, en ik verlies in 35 zetten. Hij wist zich het zweet van het voorhoofd, maar dat komt meer omdat hij voortdurend zijn waterdichte windjack aanhoudt dan door mijn omgekeerde bewijsvoering.

•

Wijk aan Zee

De laatste dag in Wijk aan Zee gaat in regensluiers gehuld. Er zijn winnaars en verliezers en soms moet er gerekend worden. Zelf verloor ik vier keer en vijf keer niet. Nanny komt mij afhalen. Zij zegt trek het je niet aan. Heb je die man in die rare bloes gezien? Ik zeg waar jij niet op let. We doen nog een laatste rondje door het dorp. In de kerk wordt erwtensoep geserveerd en er is muziek. Bertje Doperwtje. Het is niet meer als vroeger. De schaak-pop-up-winkel in de Zwaanstraat is nog open, maar wij zijn de enige klanten. Gelukkig is het in Sonnevanck ouderwets gezellig. Volgend jaar nieuwe ronden nieuwe kansen. Tot dan.