Lasker in Haarlem (foto in het zondagsblad de “Oprechte Haarlemsche Courant” van 11 januari 1909)
In 1909 organiseerden de Haarlemsche Schaakvereeniging en het Haarlems Schaakgenootschap een simultaanseance met wereldkampioen Emanuel Lasker tijdens zijn rondreis door Nederland.
Het Haarlem’s Dagblad deed op 2 januari op pagina 4 hiervan kond. De 25 beste spelers van de twee Haarlemse schaakverenigingen zouden het op zondagavond 3 januari 1909 in de bovenzalen van café-restaurant De Kroon aan de Groote Markt 13 opnemen tegen de wereldkampioen.
Op maandag 4 januari 1909 was op pagina 1 onder Stadsnieuws een uitgebreid verslag van de simultaan te vinden.
Wij lezen daarin dat Dr. Lasker te laat kwam, omdat hij de hele middag in treinen had “geboemeld” die wegens “dikke mist” vertraagd waren, waardoor hij nauwelijks tijd had gehad om nog snel even een broodje naar binnen te werken voordat hij aan de simultaan begon.
En om tien uur waren de eerste slachtoffers reeds gevallen. Grappig is dat Lasker daar zelf toe behoorde. Hetgeen mij zeer voor hem inneemt.
Zondagavond te zeven uur zou de beroemde schaakkampioen tegen 25 leden van de twee Haarlemsche schaakclubs in de bovenzalen van de Kroon een simultaan-séance geven.
De Haarlemsche spelers waren er, een groot aantal liefhebbers en nieuwsgierigen was bovendien verschenen, maar dr. Lasker was er nog niet. De dikke mist was daar oorzaak van. Zaterdagavond had hij namelijk in Groningen gespeeld, Zondagmiddag was hij vandaar vertrokken. In het zware mistgordijn hadden de treinen oponthoud.
Niettemin – kwart voor achten verscheen hij, met een enthousiast handgeklap begroet.
De 25 heeren, die den strijd tegen dr. Lasker hadden aangebonden, was ’t puikje van de Haarlemsche schakers. De simultaanspeler had dus een niet gemakkelijke taak! Daarbij mag niet vergeten worden, dat dr. Lasker den geheelen middag in den trein geboemeld had.
Dr. Lasker speelde vlug. Bij een enkele ingewikkelde partij mocht hij eens een minuut nadenken, in den regel had hij dadelijk een tegenzet gevonden. Eigenaardig was op te merken, dat hij zich eerst geheel tot verdedigen bepaalde om eerst later tot den aanval over te gaan. In dien tusschentijd had de tegenpartij meestal een avontuurtje gewaagd, maar in de regel was hem dit slecht bekomen. Om 10 uur vielen de eerste slachtoffers. Daarna ging ’t vrij geregeld, totdat de laatste partij om half één geëindigd was.
De partij die de heer Splinter speelde, was ook reeds om tien uur geëindigd. Dit was wel de mooiste partij, die gespeeld werd, namelijk een Russisch paardspel:
E. Lasker – A. Splinter
simultaan
Haarlem, 3 januari 1909
Heden is dr. Lasker weer naar Parijs vertrokken
Lasker was behalve wis- en natuurkundige, filosoof en wereldkampioen schaken ook een globetrotter.