Om een fotoalbum te vullen konden allerlei foto’s gekocht worden, variërend van zomaar wat aardige plaatjes tot afbeeldingen van bekende personen of zoals Hans Roooseboom in de Schaduw van de fotograaf het noemt: “…van danseressen tot dominees”. In dit fotoboek zijn daar ook voorbeelden van te vinden.
Zomaar wat plaatjes
Het verhaal van twee van deze vijf kabinetfoto’s is te achterhalen. In 1878 stuurde Joshua Smith uit Chicago een bijzondere fotocompositie naar de wereldtentoonstelling in Parijs. Het was een vel van 56 x 40,6 cm met daarop bijna honderd baby- en peuterhoofden gerangschikt. De pers was enthousiast en de jury kende Joshua Smith een zilveren medaille toe in de categorie fotografen uit de Verenigde Staten.
Smith was een handige zakenman, hij drukte een gedeelte van de kopjes af op kabinetformaat waarbij hij op de achterkant zijn medailles vermeldde en de zin: Children’s Photo’s par excellence.
Het was een set van twee. Eén met huilende baby’s en de tekst Good Night en één met lachende kinderen en de tekst Good Morning. In 1880 ging een gerenommeerde uitgever in de Verenigde Staten, E. & H.T. Anthony, de afdrukken verkopen. Ze waren heel populair in die tijd en er kwamen ook afdrukken met een klein gedichtje erop:
How sad are they when forced to say “Good Night”
But slumbers sweet shall make their faces bright
en
Sweet sleep and rest have cheered the joyous throng
“Good Morning” is the burden of their song
Er bestaat ook een versie met alleen donkere babies, met de curieuze naam Little Ethiopians.
Op de achterkant van de afdrukken in het Karssen-boek staat een ander stempel: Perry & Co, Limited 19 & 20, Holborn Viaduct, London E.C.
Hoe en wanneer Perry de foto’s mocht verkopen is niet meer te vinden.
Ook op de drie andere kabinetfoto’s staat trouwens dit stempel van Perry. Ze tonen een moeder met een baby (met als onderschrift OH! You little rascal), een man met een bril bovenop zijn hoofd en een ganzenveer in zijn mond (met als onderschrift Absence of mind. “Remarkable. I have lost my spectacles, and now my pen is gone!”) en drie kinderen in een houten ton (met als onderschrift rub-A-DUB, DUB Three men in a tub). Het laatste is een verwijzing naar een kinderliedje:
Rub-a-dub-dub
Three men in a tub,
And who do you think they were?
The butcher, the baker,
The candlestick-maker,
All put out to sea.
De koning
Er staan twee afbeeldingen van Koning Willem III in het album, zonder vermelding van fotograaf. Ook is er een (slechte) foto van een koninklijk versierde Herenstraat, genomen vanaf de Herengracht in Amsterdam, de geboorteplek van Kasper Jan Karssen (1886-1960), misschien ten tijde van de feesten ter ere van des konings zeventigste verjaardag in 1887.
De dominees
Ds. Posthumus Meyjes. Het gaat hier waarschijnlijk om Reinier Posthumus Meyjes (1803-1891), hervormd predikant te IJzerdoorn, Rhenen, Sneek en Amsterdam. Deze dominee hield zich regelmatig bezig met het inzamelen van geld voor goede doelen, zoals de “ Inzameling van Liefdegaven voor de Noodlijdenden te Rhenen ten gevolge van den hagelslag van 7 augustus” 1846 en een inzameling “ten behoeve van de Durgerdammer Visschers” in 1849.
Ds. Gerardus Johannes Vinke (1820-1881), hervormd predikant te Hoevelaken, Beesd, Sneek en Amsterdam.
De losse eindjes
Photographie Goupil & Cie. Paris Londres La Haye Berlin New York
…
En wie is D.S.Docen, zoals achterop de foto van Deutmann geschreven staat?
We vinden een Daniel Siegfried Docen, die leefde van 1773 tot 1855. Hij was koopman Koloniale Waren van Docen & Zoon. De vennootschap werd in 1857 overgenomen door zijn zoon August Siegfried Docen (1811-1862). In 1869 werd het bedrijf al weer overgedragen aan diens oudste zoon Daniel Siegfried Anthony Docen (1841-1879). Deze was ook directeur van de Amsterdamsche Algemene Onderlinge Vee-Verzekering Maatschappij. In 1878 ging de firma, die nog steeds D.S. Docen en Zn heette, failliet. Een jaar later overleed D.S.A. Docen, maar aangezien hij bij leven een vooraanstaande figuur was staat híj misschien op de foto?
En wat doet Waters William Melanchton Bennebroek Forbes (Curaçao 1844-Panama 1887) in het boek?
…
Is dit een zanger? Een toneelspeler?
Zo zijn er nog heel veel losse eindjes …. en voor je het weet is het eind zoek:
Maar Goddank! zingt nu cantaten …
Daar komt J.J.L. ten Kate!
Dankt den Heer met snarenspel
Voor Ten Kate J.J.L.
Dat is scheppen, dat is dichten,
Loven, lieven, steunen, stichten …
Zing, ten Kate! zing uw lied!
God vergeet zijn dichter niet!
(spotdicht van Cornelis Paradijs, pseudoniem van Van Eeden)
Bronnen:
- Shades of the Departed
- Little Ethiopians
- All Nursery Rhymes
- Huygens Instituut
- London Stereocopic Comp
- Wikipedia over Ten Kate
Evert en Nanny Schmit